متن کامل این مصاحبه به شرح زیر است:
تعدادی از مدیران عامل شرکتهای تولیدکننده داروهای بیولوژیک از قیمتگذاری داروهای خود در چند سال اخیر ناراضی بودهاند، نظرتان در این مورد چیست؟
خوشبختانه در دهه گذشته صنعت داروهای بیولوژیک توسعه چشمگیری داشته و توانسته است در بسیاری از داروهای بیماریهای صعبالعلاج و خاص کشور را خودکفا کند و نه تنها دسترسی بیماران به صورت پایدار به این داروها فراهم شده است بلکه از نظر بهرهمندی قشر کمدرآمد جامعه از درمانهای روز دنیا نیز موثر بوده است.
شرکتهای تولیدکننده علاوه بر این مزیتهای ذکر شده برای بیماران در مورد پرداختی بیمهها و همچنین کاهش خروج ارز از کشور نیز بسیار موفق ظاهر شدند.
اعتراضی که در مورد قیمتگذاریها وجود دارد مربوط به تمامی بازار دارو است که همیشه دستوری بودن قیمتها و عدم تناسب افزایش قیمتها با تورم سایر موارد در کشور نارضایتی صنعت دارو را در پی داشته است اما اگر همین موضوع قیمتگذاری داروها را بخواهیم شفاف کنیم، نسبت افزایش قیمت داروهای شیمیایی با داروهای بیولوژیک اصلا قابل مقایسه نیست و حتی در صنعت دارو هم تمامی تولیدکنندگان به یک چشم دیده نمیشوند.
با توجه به جداولی که در اختیار شما گذاشته شده است (درپایین آمده است) تولیدکنندگان داروهای شیمیایی از سال 1397 افزایش قیمت قابل توجهی داشتهاند این در حالیست که تولیدکنندگان اصلی داروهای بیوتکنولوژیک که شرکتهای سیناژن، پویش دارو، آریا تیناژن، آریوژن، سامان داروی هشتم و زیست دارو دانش هستند به صورت میانگین کمتر از 36% افزایش فروش ناشی از افزایش قیمت محصولات خود داشتهاند که این مساله بیشک ضربه مهلکی به صنعت بیوتکنولوژیک کشور است.
بیشک اینکه برای تمامی این تولیدکنندگان ارز 4200 تومانی ثابت مانده است ولیکن سایر هزینهها از جمله بستهبندی، حفظ استانداردهای GMP، تعمیرات و نگهداری ماشین آلات، هزینههای پرسنلی، سربار و غیره به یک نسبت افزایش پیدا کرده است، باعث شکستن کمر تولیدکنندگان بیوتکنولوژیک میشود زیرا سهم کوچکی از قیمت تمام شده محصولات بیولوژیک با ارز 4200 تومانی تامین میشود. صرفا برای محیط کشت که کمتر از 20 درصد هزینه تمام شده را شامل میشود از ارز 4200 استفاده میشود و سایر موارد را شامل نمیشود و تولیدکنندگان بیوتک تمایل دارند که این ارز حذف شود و قیمتها هم منطقی شود تا بتوانند مسیر توسعه و تامین داروهای بیماریهای خاص و صعب العلاج را در کشور ادامه دهند.
مجموعهها |
درصد افزایش فروش ناشی از صرفا افزایش قیمت داروها در سال 1400 نسبت به ابتدای سال 1397 |
اکتوورکو |
285.0% |
شفادارو |
143.3% |
برکت |
139.7% |
تهران شیمی |
135.9% |
تیپیکو |
128.7% |
الحاوی |
109.5% |
کوبل |
99.7% |
شفایاب/مداوا |
88.5% |
اهران |
50.3% |
تولیدکنندگان بایوتک |
35.6% |
این شرکتها در چند سال اخیر با مشکلات جدی مواجه شدهاند بطوریکه در بعضی مواقع در پرداخت حقوق کارکنان خود چالش داشتهاند و قیمتگذاری واقعا تبدیل به پاشنه آشیل این تولیدکنندگان شده است.
در جدول پایین میتوانید شرکتهای تولیدکننده بیولوژیک را با سایر شرکتها مقایسه کنید تا عمق فاجعهای که منتظر این صنعت است را بهتر درک کنیم.
در جدول زیر به منظور اینکه بتوانیم صرفا افزایش فروش ناشی از افزایش قیمت را نمایش دهیم. فروش تعدادی هر دارو را با توجه به آمارنامه سال 99 یکبار ضرب در قیمت مولکول ژنریک آن در سال 97 کردیم و یکبار دیگر ضرب در قیمت آن در سال 1400 که بتوانیم منحصرا تاثیر افزایش قیمت را در فروش شرکتها محاسبه بکنیم و افزایش فروش تعدادی در آن لحاظ نشده باشد.
نحوه محاسبه درصدهای داخل جدول:
فروش به قیمت 1397 = فروش تعدادی 99 * قیمت 97
فروش به قیمت 1400 = فروش تعدادی 99 * قیمت 1400
افزیش فروش ناشی از افزایش قیمت = فروش 1400 / فروش 1397
شرکتها |
درصد افزایش فروش ناشی از صرفا افزایش قیمت داروها در سال 1400 نسبت به ابتدای سال 1397
|
شیراز سرم |
291.1% |
داروسازی ثامن |
276.6% |
اکتوورکو |
273.7% |
داروسازی شهید قاضی |
230.2% |
فرآوردههای تزریقی و دارویی ایران |
221.3% |
راموفارمین |
214.8% |
ایران هورمون |
210.3% |
عماد درمان پارس |
200.6% |
لابراتوارهای شهردارو |
198.8% |
دارویی و نهادههای زاگرس دارو پارسیان |
196.4% |
پارس دارو |
185.7% |
داروسازی جالینوس |
182.6% |
داروسازی حکیم |
181.3% |
داروسازی امین |
170.4% |
داروسازی جابرابنحیان |
169.2% |
لابراتوار داروسازی و بهداشتی شفا |
169.2% |
لابراتوارهای سینادارو |
168.5% |
داروسازی سها |
167.1% |
کارخانجات داروپخش |
166.7% |
داروسازی تهران دارو |
166.7% |
صنعتی کیمیدارو |
162.9% |
داروسازی آریا |
162.8% |
داروسازی تولید دارو |
161.2% |
روزدارو |
160.9% |
کوبل دارو |
160.2% |
البرزدارو |
156.8% |
پورسینا |
150.4% |
داروسازی طب مفید نیکان |
147.6% |
لابراتوارهای رازک |
147.0% |
داروسازی خوارزمی |
146.8% |
داروسازی زهراوی |
144.8% |
داروسازی تسنیم |
132.9% |
دارویی و بهداشتی لقمان |
131.3% |
داروسازی کاسپین تامین |
129.7% |
ایران دارو |
129.6% |
داروسازی تهران شیمی |
123.3% |
داروسازی دانا |
114.9% |
داروسازی ابوریحان |
112.6% |
سبحان دارو |
110.5% |
الحاوی |
109.5% |
داروسازی مداوا |
107.5% |
مهردارو |
104.6% |
داروسازی رها اصفهان |
98.4% |
داروسازی اکسیر |
88.0% |
تولیدی فاران شیمی تویسرکان |
87.4% |
داروسازی کوثر |
85.8% |
داروسازی فارابی |
79.3% |
داروسازی اسوه |
79.3% |
فرآوردههای پویش دارو |
78.1% |
واریان فارمد |
77.4% |
داروسازی دکتر عبیدی |
76.1% |
سامان داروی هشتم |
74.9% |
آفاشیمی |
74.7% |
تدبیر کالای جم |
46.8% |
نانوفناوران دارویی الوند |
39.3% |
آریوژن فارمد |
38.4% |
کوشان فارمد |
36.2% |
تحقیقاتی و تولیدی سیناژن |
26.2% |
در جدول صرفا شرکتهایی که بیش از 100 میلیارد تومان فروش داشتهاند، ذکر شده است.
عدهای از کارشناسان و متخصصین دارو این نظر را دارند که قیمت داروهای بیولوژیک چون بالاتر از سایر داروها است باید افزایش قیمت کمتری داشته باشد. نظر شما در این مورد چیست؟
متاسفانه این نظر زمانی داده میشود که یک محاسبه و مقایسه ساده صورت نگیرد. شما باید بار تمامی افزایش قیمت را اندازهگیری کنید تا بتوانید مقایسه درستی داشته باشید. این کارشناسان تفاوت داروی تزریقی که 50 هزار عدد در سال فروش دارد را با داروی خوراکی به شکل قرص که چند میلیون عدد فروش سالانه دارد در نظر نمیگیرند و تاثیر افزایش قیمت را بین آنها بررسی نمیکنند. اگر قرار باشد بگویم یک دارو ارزان است پس درصد افزایش قیمت ناچیز است بهتر است آن را ضرب تعداد مصرف سالانه کشور بکنیم و بعد مقایسه با داروهای بیولوژیک داشته باشیم.
از طرفی این افراد معمولا آشنایی با صنعت بیوتکنولوژی و پروسه تحقیق و توسعه و مطالعات بالینی و تولید ندارند، چون اگر داشتند میدانستند تولید یک داروی بیولوژیک چه میزان هزینه مالی و زمانی برای شرکتهای تولیدکننده دارد.
از جهت دیگر باید دید اگر این داروهای بیولوژیک تولید نشود و واردات صورت بگیرد آیا باز هم افزایش قیمت به داروهای وارداتی به همین سختی داروهای تولید داخل است؟! قیمت داروهای برند قبلا چند درصد برند بوده است و الان چند درصد است و حتی قیمتگذاریها برخلاف ضوابط خود سازمان بوده است و باعث رکود صنعت هایتک شده است. اگر این داروها تولید داخل نداشتند و قرار بر واردات تمام نیاز کشور بود چه میزان از منابع ارزی کشور و ریالی بیمه صرف پرداخت به این داروها میشد.
با توجه به اینکه مجلس از دولت خواسته است که تا آذر ماه به سمت حذف ارز 4200 تومانی برود فکر میکنید چه میزان افزایش قیمت به وجود خواهد آمد؟
پیشنهادی که به وزارت بهداشت و کمیسیون بهداشت و درمان مجلس دارم این است که داروهایی که در چند سال اخیر افزایش چشمگیر قیمت داشتهاند را از داروهایی که در چند سال اخیر افزایش قیمت نداشتند یا افزایش قیمت آنها با تورم فاصله بسیار داشته است جدا کنند و سیاست قیمتگذاری جداگانهای اعمال کنند.
اگر قرار است منابع به بیمه اختصاص پیدا کند با یک نسبت درستی و با توجه به نیاز مردم این اتفاق صورت گیرد و افزایش قیمتها هم به شکلی باشد که صنعت داروهای بیوتکنولوژی بتواند به حیات خود ادامه دهد.