به گزارش خبرنگار فانا، علیرضا استقامتی امروز در نشستی خبری افزود: حدود 7 میلیون فرد مبتلا به دیابت نوع 2 در کشور زندگی میکنند که با احتساب خانوادههای آنها، این بیماری حدود 30 تا 35 میلیون نفر از جمعیت کشور را تحت تاثیر قرار میدهد؛ بنابراین خدمترسانی مناسب به این افراد شامل طیف گستردهای از جمعیت کشور میشود.
وی گفت: در بهمن ماه سال گذشته شورای عالی بیمه سلامت کشور به دنبال جلسات متعدد و توضیحات داده شده از سوی دو انجمن گابریک و دیابت، مصوب کرد که برخی از خدمات بیماران دیابتی هم از جنبه داروها و هم از جنبه ابزارهای تشخیصی و کمک درمانی تحت پوشش بیمه قرار بگیرند. با این وجود بیش از چهار ماه از این مصوبه گذشته اما هنوز اجرایی نشده است. شورای عالی بیمه سلامت کشور اعلام کرده برای اجرایی شدن این مصوبه باید این مصوبه در هیات دولت نیز مصوب شود تا به مرحله اجرا برسد. ما به عنوان نماینده جامعه بیماران دیابت ایران از دولت میخواهیم که هرچه سریعتر این مصوبه را تصویب و اجرا و عملیاتی کند.
منافع قلبی عروقی و کلیوی داروهای خوراکی برای بیماران دیابتی
وی عنوان کرد: یکی از مهمترین مصوبات شورای عالی بیمه سلامت کشور تحت پوشش بیمه قرار گرفتن داروهای خوراکی است. اخیرا در درمان دیابت در جهان تغییرات جدیدی رخ داده و داروهای جدیدی به سبد درمان دیابت اضافه شده که این داروها علاوه بر کنترل قند خون، منافع دیگری نیز در زمینه کاهش مشکلات قلبی عروقی و کلیوی برای بیماران دارند و بنابراین صرفه دارد که این داروها به منظور پیشگیری از این عوارض تحت پوشش بیمه قرار بگیرند. در حال حاضر این داروها علیرغم اینکه در کشور تولید میشوند اما به دلیل تحت پوشش بیمه قرار نداشت، قیمتهای بالایی دارند و بیماران زیادی توان خرید این داروها را ندارند یا اگر این داروها را برای یکبار بخرند برای دفعات بعدی دیگر توان خرید آنها را ندارند و درمان را رها میکنند. درمان عوارض قلبی و عروقی و کلیوی ناشی از دیابت بسیار هزینهبر است و استفاده از این داروها از نظر اقتصاد درمان نیز استاندارد و پذیرفته شده است چرا که این داروها باعث میشوند جلوی عوارض ناشی از بیماری دیابت گرفته شود.
انسولینهای فوریتی جان بیماران را به خطر میاندازند
رئیس هیات مدیره انجمن اطلاعرسانی دیابت گابریک در ادامه با اشاره به اینکه در حاضر بازار انسولین ایران از تنوع بیش از حد محصول رنج میبرد و این وضعیت مشکلساز شده است، توضیح داد: هماکنون وقتی پزشک یک نوع انسولین را برای بیمار تجویز میکند در داروخانه ممکن است به دلایل مختلف از جمله کمبود، انسولین دیگری به بیمار داده شود که این کار و سوییچینگ انسولین در داروخانه درست نیست. بازار انسولین ایران گاهی دچار کمبود میشود و گاهی هم به دلیل صدور بیش از حد مجوزهای تولید و تامین دچار اغتشاش میشود. البته طبق صحبتی که با رئیس سازمان غذا و دارو داشتم، وی گفت که مساله انسولینهای فوریتی دیگر محلی از اعراب ندارد چرا که انسولینهای فوریتی جان بیماران را به خطر میاندازد. با این وجود بازار انسولین کشور هنوز ملتهب است و ما میخواهیم این بازار آرامش داشته باشد.
استقامتی عنوان کرد: کیفیت برندهای اصلی انسولین اثبات شده است و در عین حال کیفیت انسولینهای بایوسیمیلار نیز مشخص است. بطور طبیعی باید قیمت انسولینهای بایوسیمیلار از انسولینهای برند کمتر باشد اما بعضا شاهد هستیم که به دلیل واردات مواد اولیه با ارز آزاد، قیمت این انسولینها با انسولینهای برند برابر شده یا حتی بیشتر شده است. یا حتی بعضا شاهد این هستیم که قیمت سرسوزن از خود انسولین هم بیشتر شده است. در هر صورت انسولین در فهرست داروهای اساسی سازمان جهانی بهداشت قرار دارد و دولتها مکلفند این داروها را در اختیار بیماران قرار دهند.
گزینه تکرار نسخه باید در نسخهنویسی الکترونیک وجود داشته باشد
او همچنین با انتقاد از سازمانهای بیمهگر به دلیل برطرف نکردن نقایص موجود در نسخهنویسی الکترونیک گفت: چرا سازمانهای بیمهگر علیرغم اینکه از دی ماه سال قبل نسخهنویسی الکترونیک را عملیاتی کردند، تاکنون نقایص آن را برطرف نکردهاند. چرا پزشکان هنوز نمیتوانند برای بیماران طی سه ماه آینده نسخه انسولین بنویسند؟ گزینه ریفیل یا تکرار نسخه انسولین باید در نسخهنویسی الکترونیک وجود داشته چرا که عدم وجود آن باعث رنج بیماران هم پزشکان شده است.
آموزش دیابت تحت بیمه قرار میگیرد
کامران نیکوسخن مدیرعامل انجمن دیابت ایران نیز در این نشست خبری با اشاره به اینکه متاسفانه سیستم ثبت بیماران دیابت نوع 1 در کشور وجود ندارد درحالیکه این سیستم در بسیاری از کشورهای دیگر در حال اجرا است، توضیح داد: برآوردها نشان میدهد که حدود 150 هزار بیمار مبتلا به دیابت نوع 1 خردسال و بزرگسال در کشور زندگی میکنند. این بیماران به جزء دارو به آموزش هم نیاز دارند چرا که مثلا اگر یک بیمار دیابتی نوع 1 نداند چطور از انسولین استفاده کند، یا چطور از خودش مراقبت کند و دوز انسولین موردنیازش چقدر باید باشد، درمانش به درستی انجام نخواهد شد. بنابراین یکی از معضلات کشور ما در زمینه دیابت، مساله آموزش است و در حال حاضر آموزش در دسترس همه بیماران دیابتی کشور نبوده و آموزش دیابت تحت پوشش بیمه قرار ندارد. براساس مصوبه شورای عالی بیمه سلامت کشور آموزش به بیماران دیابت قرار است تحت پوشش بیمه قرار بگیرد.
سوییچینگ انسولین در داروخانه خطرناک است
وی افزود: در مورد انسولین، خوشبختانه این دارو مدتهاست که تحت پوشش بیمه قرار دارد اما مشکل فعلی سیستم توزیع انسولین است. اکثر افراد دیابتی باید ماه به ماه سهیمه انسولین خود را دریافت کنند و با توجه به نسخهنویسی الکترونیک پزشک نمیتواند نسخه را برای بیش از یک ماه ثبت کند و باید هر ماه ثبت آن را تکرار کند. به این ترتیب بیمار باید هر ماه به پزشک مراجعه کند و پزشک نیز باید هر ماه این فرآیند تکراری را انجام دهد. از سوی دیگر هماکنون انسولینهای متعددی در بازار وجود دارند. یکی از مشکلات ما این است که وقتی یک انسولین را برای بیمار نسخه میکنیم، گاها در داروخانه به خاطر نبود یا به دلیل وجود انسولینهای فوریتی، انسولین تجویز شده به بیمار داده نمیشود و انسولین مشابه آن به بیمار داده میشود و در واقع سوییچینگ انسولین در سطح داروخانه رخ میدهد. این در حالیست که ممکن است اثرات این دو انسولین با یکدیگر متفاوت باشد و هم بیمار و هم پزشک ممکن است دچار مشکل شوند. یعنی قند خون یک بیمار دیابتی ممکن است با انسولین کاملا کنترل شده باشد وقتی نوع انسولین عوض میشود، مشکلساز میشود. در سال 2017 در اروپا مصوب شد که سوییچینگ انسولین در سطح داروخانهها نباید انجام شود و این کار فقط باید با اجازه پزشک انجام شود اما متاسفانه در ایران این اتفاق رخ نمیدهد.
دستگاهها و نوارهای تست قند خون هنوز تحت پوشش بیمه نیستند
مدیرعامل انجمن دیابت ایران ادامه داد: مشکل دیگر بیماران دیابتی، کنترل روزانه قند خون این افراد است. بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 فقط نیاز به تزریق انسولین ندارند و هر بار که بخواهند انسولین بزنند باید مقدار انسولین آنها مشخص باشد و یکی از ابزارهایی که به آنها کمک میکند دستگاههای تست قند خون و نوارهای تست قند خون هستند که متاسفانه تاکنون تحت پوشش بیمههای اصلی کشور قرار نگرفتهاند. در این راستا راهنمای کشوری دیابت کشور تدوین و در آن مشخص شد که هر فرد دیابتی به چه تعداد نوار تست قند خون نیاز دارد و بیمهها میتوانند از این راهنما استفاده کنند. از سوی دیگر هزینههای نوارهای تست قند خون نیز به شدت افزایش یافته است و ارزی که برای شرکتهای واردکننده نوار تست قند خون اختصاص مییافت، قطع شده است. این در حالیست که در کشورهای پیشرفته، کودکان دیابتی دیگر از دستگاه تست قند خون استفاده نمیکنند بلکه از سنسورهای قند خون استفاده میکنند که به صورت لحظهای سطح قند خون را گزارش میکند. همچنین در اکثر کشورهای پیشرفته برای دیابت نوع 1 از تجهیزات پمپ هوشمند انسولین استفاده میشود که خودش مقدار انسولین لازم را به صورت هوشمند تعیین میکند.
کیفیت مبهم برخی از نوارهای تست قند خون وارداتی
نیکوسخن با بیان اینکه کیفیت برخی از نوارهای تست قند خون وارداتی نیز زیر سوال و دارای ابهام است، افزود: نوار تست قند خون برای بیماران دیابتی به ویژه برای بیمارانی که انسولین میزنند، یک مساله حیاتی است و صرفهجویی در این زمینه کاملا بیمعناست. از سوی دیگر کیفیت انسولینهای فوریتی هم زیر سوال است.
فشار کمرشکن افزایش هزینههای نوار تست قند خون
او با اشاره به اینکه افزایش هزینههای دستگاه و نوار تست قند خون فشار زیادی به بیماران دیابتی و خانوادههای آنها وارد کرده و باعث اختلال در درمان این بیماران شده است، اظهار کرد: اگر ارز ترجیحی بدون پوشش بیمه کافی حذف شود، قیمت تجهیزات و داروهای بیماران دیابتی دو تا سه برابر خواهد شد که باعث بدتر شدن فرآیند درمان این بیماران خواهد شد.
نیکوسخن خاطرنشان کرد: براساس یک مطالعه انجام شده در فنلاند مشخص شد اگر درمان بیماران دیابتی درست انجام نشود و تجهیزات و داروهای موردنیاز آنها تحت پوشش بیمه قرار نداشته باشند، طی 10 سال هزینههای درمان این بیماری و عوارض ناشی از آن 25 برابر هزینههای بیشتری را به سیستم بهداشت و درمان کشورها تحمیل خواهد کرد. بنابراین درمان این بیماری و پوشش بیمهای تجهیزات و داروهای این بیماری یک نوع صرفهجویی محسوب میشود و اگر امروز هزینه کنیم جلوی هزینههای چند برابری در سالهای آینده گرفته میشود. بنابراین بیمهها در این زمینه باید دید بلندمدت داشته باشند.
گزارش از محمدجواد بهآبادی